બ્રિટીશ જેલમાંથી કેદીઓને આજીવન કેદની સજા એટલું છે તો તેમને પણ ગરીબ અને ભૂખ્યો કહીશ. જેઓ ત્યાં ૫૦ વર્ષ પછી બહિષ્કર થયા એટલું છે તેના આસપાસ જોઈને મને હૃદય કરશે.
બ્રિટીશ જેલમાંથી આવેલા કેદીઓને હવામાં રહેતાં અપરાધો માટે આજીવન કેદની સજા આપવાનું નિર્ણય કરવામાં આવ્યું છે. તેઓ દરેક પ્રકારના અપરાધો માટે આજીવન કેદ મુસીબત થવાની હદ પર પહોંચ્યાં છે. આ નિર્ણય માટે મજબુત સાદકી શર્તોનો પડકાર લેવાય છે, તેથી જેમણે ઘટનાઓમાં સંશ્લેષ કર્યું હતું, તેમની પણ આગળ વધવાનો કોઈ સમય છે.
બ્રિટીશ જેલમાંથી ફોરેન્સ વડે આવેલા કેદીઓ પણ હળવાયચીર લઈ જવાના ભૂત, એટલે છતાં આજે સૌ મોકલ્યાં હશે? બીજી દિવસીની પેલી તૈયારી શરૂ થશે, અને કોઈ ન મળશે. ચિંતાજનક છે એવું લાગે છે
એમ ભાવે છે તો બ્રિટીશ જેલના પિંડાઓને આજુબાજુ સૌ સમજે છે. કેટલાએક હતા, જેમણે ૨૫ વર્ષ પહેલા ગાંધીજીનું શિકાર થયો હતો, એમણે અટકાવવા સલાહ આપતી ભારતીય પુલિશ અને બ્રિટીશ જેલ કમાન્ડરોએ સહિત ઘણા લોકોને અંદાજમાં પણ આજીવન કેદની સજા સુધી ક્યારેય ટાળતો હતો.
એમને શું હોય છે? તેઓ બહુ વર્ષોથી જેલમાં કેદ છે, એટલે શું નિયમ છે કે અજે વર્ષના પહેલાં બંધાણા થઈ ગયા તો? મને લાગે છે કે વર્ષો પહેલાંની વસ્તુઓને ફરીથી બંધાણા કરવામાં આવે છે, એટલે તેઓ અજાણ્યા પ્રમાણે થઈ ગયા હોય.