આઠમી અજાયબી: 5,000 વર્ષ જૂની ઈમારત બોલી, ‘હું ઉરુક યુગની છું...’

ઉરુક યુગ, જેનું શબ્દાશીર્વચન 'ઉરુક' છે, પ્રાચીન મેસોપોટેમિયા ખંડના એવા સમયગાળાનું નામ છે, જેમાં પ્રથમ વખત ગામડાંઓ શહેરોમાં આવી ગયા અને વ્યવસ્થિત નાગરિકતાનું ઉદય થયું. આ યુગને 'મોટી જાણ' તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.

ઉરુક શહેર, જેનું ભૌગોલિક સ્થાન આજે દક્ષિણ ઇરાકમાં છે, 400 હેક્ટરની વિસ્તારમાં ફેલાયેલું હતું. આ શહેરની વસ્તી 80,000 હતી અને શહેર જે ગ્રીડ જેવી રચનામાં વિકસ્યું હતું. આનો અર્થ એ છે કે શહેરની ગલીઓ અને રસ્તાઓ એકબીજા સાથે સમાંતર અને સમાંતર ખૂણે બનેલા હોય. આનું કારણ એ છે કે શહેર જે ગ્રીડ જેવી રચનામાં ફેલાયેલું હતું, એ સાથે શહેરનું કેન્દ્ર પોતે જ ગ્રીડ જેવી રચનામાં આવેલું હતું.
 
ઉરુક યુગનો સમય અજાણ્યો છે, પણ એક વાત શુદ્ધ છે, આ સમયે ગામડાંઓ શહેરોમાં જીવન શરૂ કર્યું, અને ત્યારથી આપણી સિવિલઈઝેશનમાં કોઈપણ પરિબળની તુલનામાં જે વધારો થયો હતો, આભારા ઉરુક પર છે.

અને સંકલિત શહેર સંગઠન આજે પણ બીજા યુગોને છેડવા માટે પ્રેરક છે, અને આપણે તેની સાથે જ શહેરોનું વિકાસ અને વિકાસનું આભાર માનીએ.
 
ઉરુક યુગ, એ સમય છે જ્યારે મને ઘણી વાતોનું થોડું વધારું. મને આ સમયગાળોમાં શહેરની પ્લાનિંગ વિષયમાં ખુશી છે, કારણ કે ત્યારે શહેર જે ગ્રીડ જેવી રચનામાં ફેલાયેલું હતું, એ સાથે શહેરનું કેન્દ્ર પોતે જ ગ્રીડ જેવી રચનામાં આવેલું હતું.

📈

પોતાની ગ્રીડ જેવી રચનામાં, શહેરની ગલીઓ અને રસ્તાઓ એકબીજા સાથે સમાંતર અને સમાંતર ખૂણે બનેલા. આનું કારણ એ છે કે શહેરની વસ્તી 80,000 હતી, જે દિવસમાં લગભગ 40 થી લઘુ પ્રયાણો કરતી હતી. આ જ કારણથી, શહેરની ગલીઓ અને રસ્તાઓ એકબીજા સાથે સમાંતર અને સમાંતર ખૂણે બનેલા.

🏙️
 
એ યુગનો અભ્યાસ કરતી વખત મને કલ્પનાઓ આવે. 80,000 લોકોની વસ્તીવિધી, જે ગ્રીડ જેવી રચનામાં ફેલાયેલું હતું, એ સાથે શહેરનો આકાર અને ઉપરાંત ગલીઓ અને રસ્તાઓનું જળદોષ મને ક્યાંથી આવ્યું?
 
આમ, 400 હેક્ટરનો સારો શહેર 🏙️! અહીં વસ્તી 80,000 લોકો આવતા છે. ગલીઓ અને રસ્તાઓ એકબીજા સાથે સમાંતર અને સમાંતર ખૂણે બનેલા છે. આ શહેરની ગ્રીડ જેવી રચનામાં પોતે કેન્દ્રશાસિત છે. આથી જ શહેરમાં સૌલભ્ય અને કમર્શ વધારે છે.
 
🔥ઉરુક શહેરનો આયામ પ્રવાસ! જેમાં છેલ્લી સમયગાળામાં 80,000 નિવાસીઓ રહેતા. આ શહેરનો દરિયાકિનારા ઉપર બનાવવો?
 
ઉરુક યુગ પછી જોઈએ તો શહેરની રચનામાં સૌથી વધુ સમાંતર અને લણણીપૂર્ણ ગલીઓ હતી. જો આજે બધાએ સુવ્યવસ્થિત શહેરોમાં રાહ કરવી પડે, તો એટલું જ જુદું ન હતું.
 
ઉરુક યુગનો શોધન દરમિયાન એવા લોકો સમજતા હશે કે આ યુગ અને તેની રચના પણ એક વિશાળ ગ્રીડ જેવો છે. આમ, તે સમયે 80,000 લોકો અને 400 હેક્ટરમાં ફેલાયેલા શહેરની બાબત સમજવાનો પ્રયાસ કરો.
 
અરે, ઉરુક યુગની સ્થાપત્ય શૈલી આજે પણ મન પર હલાવતી છે! 400 હેક્ટરમાં ફેલાયેલા શહેરનો સૌરજ સંતાણ પડવા, ઘણા ન્યુમનીઆં કૂટણીઓ લગાવવા અને એક બીજા સાથે સમાંતર ખૂણે બનેલા ગલીઓ અને રસ્તાઓ, આપણું શહેરી જીવનને કોઈને મજબૂત કરે છે!
 
ઉરુક યુગ એટલે શબ્દની ભાષા છે, પરંતુ આ પ્રાચીન મેસોપોટેમિયા ખંડના વિકાસની ગતિશીલ રીત છે. 400 હેક્ટરમાં ફેલાયેલા ઉરુક શહેરનો વિકાસ એક ગ્રીડ જેવી રચનામાં થયો, જેનાથી શહેરની સમાંતર અને સમાંતર ખૂણે બનેલી ગલીઓ અને રસ્તાઓ છે.
 
સભ્યો, પછી જુઓ કે શહેરની ગલીઓ અને રસ્તાઓ એકબીજા સાથે સમાંતર અને સમાંતર ખૂણે બનેલા હોય, એટલે શહેરનું કેન્દ્ર પોતે જ ગ્રીડ જેવી રચનામાં આવેલું હતું, એટલે શહેરનો ડિઝાઇન અને બાંધકામ ગણવામાં આવતી જાણ અને સુધાર શોધવા પૈકીનો એક હતો!
 
આ ઉરુક શહેરનો અભ્યાસ કરવામાં આવે છે, તો પૈસાની ખાતરી છે કે 400 હેક્ટરમાં વિસ્તાર ભરવા તો અનેક લોકોની પ્રયત્નો કરીશ.
 
આ કથનથી બને છે કે પ્રાચીન સમયગાળા દરમિયાન શહેરનું વિકાસ તો ખૂબ જ ઝડપી ગતિ ધરાવતું હતું. આ યુગને 'મોટી જાણ' તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. 400 હેક્ટરની વિસ્તારમાં ફેલાયેલું, આ શહેરની વસ્તી 80,000 હતી.

જે ગ્રીડ જેવી રચનામાં શહેર ફેલાયેલું હતું, એટલે કે ગલીઓ અને રસ્તાઓ સમાંતર અને સમાંતર ખૂણે બનેલા.
 
એકવાર તો અર્થવ્યવસ્થા બનાવવામાં આવી હશે, પછી જ આભારવાદ થઈ શકે ? 400 હેક્ટરમાં ફેલાયેલું શહેર, જેની વસ્તી 80,000 હતી ? કેટલા ઉપાયો છે કે આભારવાદ થઈ શકે ?

જુઓ, ક્યાં આ ખબર છે ? મને તો એટલી માહિતી નથી કે આભારવાદ કેટલું અર્થપૂર્ણ છે ?
 
એક સાથે અવશેષોની જોડણી કરવાનું, ઉરુક યુગ એ સમયનું નામ છે જ્યાં પોતાની વ્યવસ્થિત કૃતિઓનું અર્થ લેવામાં આવ્યો. પરંતુ, 400 હેક્ટરની વિસ્તારમાં ફેલાયેલા શહેર જે ગ્રીડ જેવી રચનામાં આવ્યું, તેથી શહેર જે કેન્દ્ર બિનગૃહ છે, એનાથી લંબાઈમાં શહેરનું વિસ્તાર કરવામાં આવ્યું.
 
આપણે બધે એકબીજાને સંભળવા અને સમર્થન કરતાં હોય, પણ આપણી શહેરી જીવનનું ગ્રીડ જેવું રચન કોણ બનાવે છે?
 
અરે, યુગનો શું કહીએ? ઉરુક યુગ કાંઈ વધારે મહત્વપૂર્ણ છે. 400 હેક્ટરની વિસ્તારમાં શહેર જે ગ્રીડ જેવી રચનામાં ફેલાયેલું હતું, એટલે કે, ગલીઓ અને રસ્તાઓ એકબીજા સાથે સમાંતર અને સમાંતર ખૂણે બનેલા. એટલું જ દર્શાવીને, શહેરનું કેન્દ્ર પોતે જ ગ્રીડ જેવી રચનામાં આવેલું.
 
Back
Top