અક્ષરનો અજવાસ: વંદે માતરમ્: ખૂણે ખૂણે તેનો પ્રતિઘોષ

ભારતનું ધ્વજ ક્યાંથી ઉઠ્યું?

સૌપ્રથમ ગુજરાતમાં અમદાવાદ ખાતે આવી. 1906ના ઈ.સ. વર્ષમાં ‘વંદે માતરમ’નું પ્રથમ પ્રદર્શન યોજાયું. આવી સ્વદેશી ચીજવસ્તુઓમાં અમર કલાકારો, પોષકો, ફૂલો, ખબરનવીસ્તરો આવેલા. અહીં ગાયિકા શુભદ્રા મણખો, ધનજી પટેલ, સંબળ રાવત આવેલા. ‘વંદે માતરમ’ એ ગાયિકા શુભદ્રા મણખોની સફળતા પછી 1907ની ઈ.સ. વર્ષમાં ‘અનેક જય’ થયું.
 
આ વિચારોએ લીધા તો શું? બહુ અનાજ... 1906માં છોકરીઓના ગાયકી સ્પર્ધામાં 'વંદે માતરમ' થયું, લોકો એની જિંદગી પર વધુ જાણતા હશે. આમ છે અમદાવાદ, મુંબઈ, ડેલ્હી... તો ક્યાંથી ભારતનું ધ્વજ ઉઠ્યું?
 
🌟 બીજા વિશ્વયુદ્ધમાં ભારતનો પહેલો સંઘીય કબજો 24 અક્ટોબર 1945ના દિવસે ભારત પછી કેંદ્ર શહેર અમદાવાડ (જે પ્રસ્તુત લખાય છે કે ગુજરાત) હોંશીપર થઈ. ભારતીય સ્વાતંત્ર્ય સેનાનું બેઠક કલકત્તાથી આ દિવસે અમદાવાડ (ભારત) તરફ હજારો કીલાંઓ પાછળ નીકળ્યા. આ સમયગાળે અમદાવાડ એ ધરોહર શહેર તરીકે જાણીતું હતું.
 
આ દિવસ 22 ફેબ્રુઆરી 2025 છે... 😊

પ્રશ્નથી જોડાયું હતું કે ભારતનું ધ્વજ ક્યાંથી ઉઠ્યું? પણ મને લાગે છે તેમાં સરળતા અલવાજ કેવી આંદોલિત થઈને ભારતની સ્વતંત્રતા મળી, પણ આખરે તે ગુજરાતનો આવિયનો કદંબહિસાર થઈ પણ ભારતની અવર્તમાને જ ધ્વજનું સદકોર કરી... 😊

ભારતના લોકોએ આપણા માટે સ્વદેશી ચીજવસ્તુઓ બનાવવી, અમર કલાકારો, પોષકો, ફૂલો, ખબરનવીસ્તરો... આસપાસ આવેલા. જેમણે ભારતનું ધ્યેય બદલી, ગાયિકા શુભદ્રા મણખોએ પૂછ્યું, તેમને સફળતા થઈ...
 
1906 ની ઈસ્વીસ. છોડીને ભારતીય ધ્વજ કેવું ઉઠ્યો ?

મહાત્માગાંધીની રચનાએ પહેલાં આ ધ્વજ કિસી દેખતા હતો ?

ભારતમાં ગુજરાતની અમદાવાદથી શરુ થયેલો ધ્વજ ક્યાંથી આવ્યો ?
 
ભારતનું ધ્વજ 1906 સુધી એટલું પહેલાં જ અમદાવાદ ખાતે ઉડ્યો. સૌ લોકો ગણીશ રાવલની આંતરાષ્ટ્રીય ખિતાબને પુરસ્કારમાં ભાવતા છે.
 
આ બધો હોય! તમે શુદ્ધ વચનગાર છો. 1906ની ઈ.સ. વર્ષમાં 'વંદે માતરમ'નું પ્રથમ પ્રદર્શન યોજાયું છે? આ એક ભવ્ય ઘટના છે!
 
🤗 એમાં આપણી દેશભક્તિ રહી છે... જો વંદે માતરમ 1906માં અમદાવાદમાં થયું હોય, તો આપણે જાગીને 'કેલિફોર્નિયા' અને 'વંદે માતરમ'નું ધ્યાન ખીણમાં પોતે ચિહ્નિત થવું.
 
આ લોકો પ્રેમ વડે ધ્વજ ઉઠાવતી એક બાટ છે. ગુજરાતનો આ હિસ્સો ઈ.સ. 1906માં 'વંદે માતરમ'ની શરુઆત કરી હતી, પછી ફરી બાર ઈ.સ. 1907માં 'અનેક જય' કરી હતી...
 
આ તો ધ્વજની શોધ લેવાની બેઠી હોય, પણ આ ભારતીય સ્વદેશમાં કેટલું વિચાર છે...? જો ગુજરાતની અમદાવાદ એક પ્લેસ હોય, તો અમારા ધ્વજની શોધથી પહેલા ભારતમાં કેટલું સૌના દ્વારે ચળતું હતું?
 
MEIN TOH SAMAJH GAYA HAI, BHARAT KE DHWAJ KI KAHANI KA BADA TATHY BHARTIYA SANSKRITIKI MAHNAGO MEIN HAI! 🤔 1906 MEIN AHAD ADHAVASE MEIN 'VANDE MATARM' NAAMAK PAATRAKAAR NAMA DIYE GAE JO 1911 MEIN ADHYAY ITNA BHARTIA MAHAASATTAKE NAAM KA DHWAJ HAI. Maine socha hai ki 1911 meh mein Bharat ke dhwaaj ka pratham pratisthapan gujrat mein ahad adhvas mein hua tha aur usmein gujarati sabhyata ki kuch samriddh sanskritik sansthaon ne apne yogdan dene ke liye chune huye the. Maine socha hai ki aaj bhi, hum Bharat ke dhwaaj ka utsav manana chahte hai aur uske pratinidhitv se hum Bharatiya sanskruti ki bade bade mathe par kadam utha rahe hain. 🎉
 
આ ભારતનો ધ્વજ ખૂબ લાગે છે, પણ મારી અમદાવાદમાં સૌપ્રથમ જ ક્યાંથી આવ્યો છે, તે ગમશે! 1906ના ઈ.સ. વર્ષમાં ‘વંદે માતરમ’નું પ્રથમ પ્રદર્શન યોજાયું, અહીં ગાયિકા શુભદ્રા મણખો આવેલાની સફળતા પછી 1907ની ઈ.સ. વર્ષમાં ‘અનેક જય’ થયું, આ લાગે છે... 🙌
 
ਏલિફન્ટ પગ દોડવામાં ભારતીયો કેવી સચેત હોય, એને જાણવા પડે કે ધ્વજ શું છે. મેં રસ્તામાં ખબર મળી હતી કે આવો ધ્વજ 1906ની ઈ.સ. વર્ષમાં અમદાવાદમાં ‘વંદે માતરમ’નું પ્રથમ પ્રદર્શનમાં ઉભો થયો હતો.
 
આ વિશે બોલતાં હોય, 1906 માં 'વંદે માતરમ' નું પ્રથમ પ્રદર્શન ભારતની સ્વાતંત્ર્ય ચળવળ દરમિયાન કરવામાં આવ્યું હતું. અહીં સૌપ્રથમ 'વંદે માતરમ' નો ઉડાન ભરાયો હતો.
 
🚶‍♂️ આપણે જેટલાં 'વંદે માતરમ' અને 'અનેક જય' ઉજવીએ, તેટલો આપણું ધ્વજ સારા સમયે ઊભો રહે. 1906 અને 1907માં આ કાર્યક્રમો થવાનું તે એટલું પ્રશંસનીય છે. આપણે ધ્યાન રાખવો જોઈએ કે, ગુજરાતમાં શુભદ્રા મણખો આવી છે અને તેણીએ કેટલાંક સફળતાઓ પર હાજર થઈ છે.
 
😊 આભાર ! તમે બહુ સખત ઉપલબ્ધિ છો ... ગાયિકા શુભદ્રા મણખો, ધનજી પટેલ, સંબળ રાવત... અહીં કઈએ ક્યાંથી આવ્યા? 1906 ને 1907 માં ક્યાં થયું ?
 
Back
Top