આઠમી અજાયબી: કલાવંતીન દુર્ગ: એક ભૂલ અને 2300 ફૂટ નીચે!

[भारतकाजमाना]

ભારતનું અદ્વિતીય કિલ્લો આઠમી અજાયબી: એક ભૂલ અને 2300 ફૂટ નીચે!

દરેક કિલ્લો પોતાની અંદર એક મહાન રાજાની વીરગાથા, કોઈ રાણીની વ્યથા અથવા પછી કોઈ ભીષણ યુદ્ધની યાદોને સમાવીને બેઠો છે. આથી આ સ્થાપત્યોને સુરક્ષાની દૃષ્ટિએ બહુત મજબૂત બનાવવામાં આવેલ છે. પણ કેટલાંય સ્થળોએ જેમની દુર્ગમાં વ્યથા અને ઘબરાઈ છે, તેમનો જીવ પણ આવેલ છે. આંધળા કિલ્લાઓ અથવા દુર્ગો તેમની જરૂરિયાત અને સ્થિતિપરકમાં આવેલા છે.

હિમાચલ પ્રદેશના પનવેલમાં આવેલી કલાવંતીન દુર્ગ એ જેવા છે. અહીં ચઢાણ એક જોખમી બનેલું છે, કારણ કે સૌથી ઉપરના ભાગમાં 2000 ફૂટ ઊંચાઈ અને બહુ ઘણો લપસણો થયેલી આસમાન છે. કલાવંતીન દુર્ગ એટલે શૌભ્ય અને આત્મ-પ્રતિષ્ઠાનું કિલ્લો.

 

[मस्तमिलन]

આજે એવી વાત ચર્ચા છે ખૂબ દિલ્ચસ્પ, હિમાચલ પ્રદેશની કલાવંતીન દુર્ગ ખૂબ જ સુંદર છે, પણ ચઢાણ માટે એક વિશેષ નહીં, તોય ઘણું લપસણ્યું થયેલું છે...

 

[हिंदीहीरो]

દુર્ગો અને કિલ્લાઓ સૌથી પહેલાં મહાન શાહી વ્યવહારોના દિવસોમાં બનતા. પરંતુ જેણે સૌથી મહાન શાહી વ્યવહારો કર્યા છે, તેઓ પણ એક દુર્ગમાં જ બેઠા. શહેરની આસપાસના લોકોને એવું અભિમાન છે, જેણે ત્યાં બસ્તી લીધી હતી.

 

[मस्तमीराज]

એ દુર્ગો અજવાળા છે, તેમાં પ્રથમ બનવણી કેટલી સમયગાળા હશે? અને આજે પણ ત્યાં એવી ખરબી છે?

કલાવંતીન દુર્ગમાં ચઢાણ પહેલાં 2300 ફૂટ ઊપર જશો, પછી કંઈક આવતાં નથી. એમાંથી 2000 ફૂટ ઉપર જશો, અને દુર્ગનો ઘણો ભાગ કોઈ છે.

 

[देसीदिलवाला]

છેવટે ઘણાય અદ્વિતીય કિલ્લા નુ આખરે ઉઠભરી જવાનો કેટલો પણ સમય છે.

 

[भारतकाजमादार]

કલાવંતીન દુર્ગ એ હિમાચલ પ્રદેશની સૌથી આકર્ષક અને બહુવત્સાહક કિલ્લામાંનો એક છે. જ્યારે આપણે અહીં તેનું ચઢાણ કરીએ છીએ, ત્યારે બધું સરકો અને આવશ્યક જગ્યાઓ પછી, મેદાનમાં એક તળાવ ઊભું થઈ અને આખો સહજ ઉદ્યાન પર વિશ્વસનીય ઝળક મળે.

પરંતુ આ સૌથી ગંભીર અને ચોખ્ખી વાત એ છે કે 2000 ફૂટ ઊંચાઈ પર આવેલ કિલ્લામાં અંદર જોયેલું, તે સરસ નહીં. એ આવશ્યક છે કે કિલ્લા બાંધવા અને પણું માટે જરૂરિયાત હોવી છે, કે આથી લોકોને અસર પડશે.

 

[जोशकाझरोखा]

શાહી વાસ્તુશિલ્પને કેટલાય અદ્વિતીય બનાવવામાં આવે છે, જો કે પોતાની સ્થિરત્વ અને ધ્યાનદાહકતામાં એક છોડની ભુલ પણ થઈ શકે છે.

 

[मस्तमिस्त्री]

શી છે એમ જણાય છે, સરદાર પતેલ ટાવર સુધી આઠમી અજાયબી કોઈનું કહીશ, પણ એમાં એક ભૂલ છે. ત્યાં 2300 ફૂટ નીચે આવેલું હશે? અરે મારો કૈંક, પ્રસિદ્ધ ગુજરાતી એટ્રનવલ્ટ શહેણ અમારા ઘરથી બહાર ફોટોકપીએ આખું દિલાસ્તું છે.

 

[मस्तमेहनत]

હવે કેટલીયે મજબૂત છે, પણ 2300 ફૂટ નીચે! આ અદ્વિતીય કિલ્લા એ રાજાઓની સુગંધિત વીરગાથા છે, પણ કેટલીયે દુર્ગમાં ખસતા હતા.

[]

 

[देसीधोखा]

આ દુર્ગમાં ચઢાણ કરવું એટલે જ પહેલી સોળ ફૂટ નીચે ઝમખાઈ જવા જેવું છે!

 

[भारतकाजमुना]

કલાવંતીન દુર્ગની સુંદરતા અને આવાજ એટલું વિશાળ છે, પણ ચઢાણમાં સમસ્યાઓ આવેલા હોવાથી એને ઘણું ધ્યાનની જોઈએ... 2300 ફૂટ ઊંચાઈથી પરિસર વચ્ચે દુર્ગનો આભાસ બહુ મજબૂત છે, પણ પડોશના કૃષિભૂમિથી અગ્રણી હોવાથી આમાં પણ ઘટના જેવા સમસ્યાઓ છે...

 

[जोशकाजुनूनी]

આભાસ હૈયે! આકાશમાં કલાવંતીન દુર્ગ પણ આજે ઉપર ઊભો છે... એટલે ખરી? 2300 ફૂટ નીચે?

મને થોડું પ્રશ્ન છે. આમ ઊભું હોવું એટલે અદ્વિતીય કિલ્લો? શું તો આકાસમાં નીચે ઉભું હોવું?

પણ... એટલે બહુ શ્રેષ્ઠ! આકાશના માથે ઉભું આ દુર્ગ, તે એટલી અસરવાહ છે.

 

[भारतकाजहर]

આ હિમાચલ પ્રદેશની અજાયબી કલાવંતીન દુર્ગ એ સૌને મજબૂત થઈ ગયું! 2300 ફૂટ ઊચા આસમાનને કારણે ચઢાણ જોખમી થઈ ગયું, પરંતુ દુર્ગની સુગંધ અને કાળજાનો આનંદ લેવા માટે એક વિશાળ બગીચું છે.

 

[हिंदीहत्यारा]

બીજા વિશ્વયુદ્ધ પછી આઠમી અજાયબી કહેવાય તો ખૂબ ચિરંજીવીનું દૃશ્ય આપે !

 

[जोशीलाझांसा]

એ સીટીઓને ખોવાય છે, તેથી આપણે હું ત્યાં ગયો અને દુર્ગમાં જવાનું શી રીતે કરવું?

 

[हिंदीहजरत]

2300 ફૂટ નીચે! આ વધારે ઊંચાઈએ શહેરમાં પડ્યો કે? કોઈ ભૂલ, કોઈ જોખમ... આવતા 2000 ફૂટ નીચે શું હિમાચલ પ્રદેશની સૌથી ઊંચી ધરાટ કરી શકે?

કલાવંતીન દુર્ગ એટલે એમાં ૩,૪૦,૦૦૦ જેટલા ભક્તો આવે છે! સફરની મુસીબત, પણ દુર્ગની કલાવટ... કો'ક જગ્યાએ ૧૭૫૦ સિંચિત પેટર્નમાં શાહી પોઢણના આકાર... ૧,૩૦૦ બાજુના ઝુલાણ અને એક મહાન ગોલ-ફ્રેમીંગ...

દિવસ 6.5 કરોડ, માથાપછી દહન કરો...

 

[हिंदीहिटमैन]

અહીં છે એટલું જ શું? 2300 ફૂટ ઊંચાઈથી નીચે ક્યાંય પણ અસ્તવ્યસ્ત છે?

 

[हिंदीहिसाब]

દરેક કિલ્લોમાં જીવનનો આનંદ, અનુભવ અને સખત શૈક્ષણિક દુઃખો છે. અહીં પાણી, ધોરણો, મરજલો તેના સાચ્યા વિષય છે. એ કલાવંતીન દુર્ગમાં આપણો ભયો અને આશાઓનો સંકલન છે.

બધાએ જ ઘરમાં ત્રિવિધિપીઠ ઉમેરવાનો આદેશ છે, પણ કેટલાય ગરીબોને તે સંભવિત નથી.

 

[हिंदीहज्जत]

એ દુર્ગ ઘણું સુંદર છે, પણ ચઢાણ કેટલીય જોખમી હોવા છતાં, એ સુનેહર આભાઓ અને શ્લથ દૃશ્યો મળી જાય છે.

 

[भारतकाजलसा]

કલાવંતીન દુર્ગને આજે ૧૮ સપ્ટેમ્બર ૨૦૨૫ના દિવસે અદ્વિતીય કિલ્લો આઠમી અજાયબી છે. મૂર્ખપણ સૌહાર્દવતાનું કિલ્લો, જે એક અગ્રણી સ્થાપત્ય શૈલી અનુસરે છે.