એવો ખબર હતી કે યમુનાની પાણીની ગુણवत્તા પણ પ્રભાવિત થશે, જેમ કે આ બજેટ. ₹500 કરોડ! એમાંથી નહીંતો યમુનાના પાણીની સુવિધાઓના અભિવૃદ્ધિ કરવામાં, પણ તે યમુનાના પાણીની સફાઈ આપવા જરૂરી.
આ લોકોને ખરાં થયું છે, પણ દિવસોમાં ત્યાં જઈને જોઈને ખુલ્લી ખૂટી જાય. ગાંધીનગરમાં તો સાવ શિફ્ટ થઈ ગયું છે, પણ આખી ભારતનું એક હિસાબ લો. યમુનાની સફાઈ માટે 5000 કરોડનો પ્રોજેક્ટ શુ? આવી ઘણી તમામ ગિલ્ગીદાર નહીં.
આ વિષય પર તો ખૂબ ચર્ચા છે. મને લાગે છે કે સફાઈ એટલું મહત્વપૂર્ણ નથી. આપણે જાણીએ છીએ કે યમુનાનો સફાઈ બંધ અહીંથી ત્રાવણજિહ પહોળે આવી જાય છે. એટલે સફાઈ બંધ કરતા હોય તો ત્રાવણજિહ આવવા દેશે.
આ છે એવી ખૂબ ઉત્સાહજનક ખબર... યમુનાની સફાઈ માટે વિશ્વભરના દર્શકો આપેલા મહત્વપૂર્ણ સુઝાઓથી ભારત ઘડેલું છે... ₹500 કરોડ બજેટ પહેલાં જ સ્થળિય વસ્તીને આગળ ઊભું રહેવા માટે કદાચ બધા પણ યોજનાઓની ખાતરી થઈ છે...
આવ્યું એવું લાગે છે કે પાણી માટે બજેટ હોય, ત્યારે સફાઈ કરવા ને? એટલા પણ મહાગાદી કરો, બજેટનો તડકો ધ્યાનમાં લે. સફાઈ એ હશે અથવા નહિ, આ બજેટ તો સરકાર ચાહે છે એટલું તો.
આ વિચાર છે, યમુના પર સફાઈ કરતી લગભગ 1 હજાર અડધા વર્ષ પહેલા, તો આને દુનિયામાં સૌથી મોટી કેરાટીવ પ્રકલ્પનો બન્યો છે... ₹500 કરોડ, જેથી દિલ્હીમાં તમાશાઓ અને ફુટબોલ મૈચમાં સફર કરવા માટે પણ તમે યમુનાના એકબિજાને છોડી શકો?
વધુ ખૂબ હોય ! યમુનાની સફાઈ માટે પ્રદાનના કરતાં ખૂબ વધારો હોય છે. આ સફાઈમાટે બજેટ લગભગ ₹500 કરોડ થશે, એવું ખૂબ હોય છે. આવી મહત્વપૂર્ણ સફાઈ ઉજવણી ટ્રાન્સફોર્મ ઇન્ડિયા દ્વારા કરવામાં આવી છે.
તો આપણે યમુનાની સફાઈ વિશે લોકોએ બહુત ઝઘડા કર્યા છે. આપણની સફાઈ માટે જે પ્રગતિ થઈ છે તેવા ઘણા હદાવો કરતા નથી. આખું જમ્યુન 500 કરોડ રૂપિયાથી સફાઈ શરૂ હોવી બદલ મળતી છે.
આ તો ખૂબ ભાવે છે , સફાઈ માટે 500 કરોડ રુપિયા નિર્ણયત થયું છે, લગભગ 1.5 લાખ કિલોમીટર લાવડાનો સુધાર આ માં હોય શકે છે, પણ ગાંધીનગર જેવા બસ્તીઓને દિલાસ આપશે કોઈ?
આ ભવ્ય પ્રણાલીનું એક છે, અને તે હિમાચલ પ્રદેશની સફાઈ વિષે. આ ધંધો કે 500 કરોડ બજેટ કે યમુનાની સફાઈ માટે, તે એવો લાગે છે કે ભારત આપણા દેશના સ્થાનિક જીવનમાં એક મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે.
આજે ચૂપછાપ્યા નહીં સાચવવામાં આવે... યમુના નદીનો સફાઈ પ્રોજેક્ટ! ₹500 કરોડ બજેટ... તો શું? આ ગુજરાત, હરિયાણા, ઉત્તરપ્રદેશની બધી ભૂમિ એટલું જ સફાઈ કરવામાં આવી? પણ, હોદેલા છે, ભલે ત્યાં નદી જમણે અને સફાઈ કરવામાં આવી, પણ છોડ્યું છે...
આપણા દેશની ધરતી સુગંધ છે, પરંતુ યમુનાની સફાઈ ક્યાં થઈ શકે? ₹500 કરોડ બજેટ એવું મહત્વનું પ્રયાસ છે, પણ આપણા દેશની ધોરી-ડૂબકમાંથી નીકળી જવાનું સરખું હોય છે.
આ બજેટમાં લોકોના ધ્યાનપાત્ર સુધાર થશે, પણ આપણા દેશના મૂળભૂત હિસ્સા યમુનાની સફાઈ કોઈ 1 લાખ રૂપિયાથી વધેલું બજેટ દ્વારા સમાધાન આપી શક્યા?
આવ્યો હતો કે ગુજરાતની સફાઈ માટે જરૂર થતી બજેટ પણ 500 crore છે, લેકિન યમુના જળાશય સફાઈ માટે આ બજેટ ખૂબ પડતી લાગે ! અને હવે દરિયાનો કુદરતી સમયે જ પણ આવડ્યો છે. અમે શું કરવા જોઈએ ?
આ યમુનાની સફાઈ પર બજેટને ખૂબ ખૂબ આશા છે ! ₹500 કરોડની મુલાકાત લેવાથી, આપણા દેશના સ્વચ્છ ઉદ્યાનો અને નદીઓ ખૂબ કૃતજ્ઞ હશે .
આ સફાઈ પ્રોગ્રમથી, યમુનાના કિનારા ખૂબ હૃદયસ્ત અને પ્રકૃતિ-પ્રેમીઓ માટે એક સુંદર સ્થળ બનશે .
આ દરેક પ્લાનની ગણતરી કરવામાં આવશે, અને સફાઈ પ્રોગ્રમથી આવતી લાભની જાણકારી મુજબ, 2025-26માં યમુનાનો પ્રવાહ ખૂબ ઘટી ગયો છે... આ તો સૌથી ઉજવણીય નિયમિતતાઓમાંની એક છે .
પરંતુ, આ સફાઈ પ્રોગ્રમથી જેની લાભધારી કરવામાં આવે છે, તેનો પણ સુરક્ષા અને જવાબદારીનું ધ્યાન લેવું જોઈએ...
એલચવણતાઓ આપણની યમુના નદીની સફાઈ બહુ જ મોટી છે. એલચવણ કરતા આ પ્રધાન મંત્રી બદલે યમુનાનો સફાઈ કાર્યક્રમ ચલાવે છે. તેણીએ આ બજેટ પહેલેથી ખુદ તૈયાર કરાવ્યો. છેવટે આ બજેટ સફળ હશે, અને ભારતની પ્રકૃતિનો મહત્વ જોઈએ.