ગુજરાતી સાહિત્યનું સર્વપ્રથમ હાસ્યનાટક: મિથ્યાભિમાન

"ગુજરાતી સાહિત્યના પૂર્ણાભૃત ઇતિહાસમાં 'મિથ્યાભિમાન' એક ગુજરાતી સાહિત્યના પ્રથમ નવલકથાઘણા છે. આ ગુજરાતી સાહિત્યનું 'શરૂઆત એ' હાસ્યનાટક માનવામાં આવે છે. અમદાવાદના બહુપ્રસિદ્ધ કવિ દલપતરામ વીરનર્મદ જેવા 'જોસ્સાદાર' હાસ્યનાટકલેખક પ્રથમ એક હતા, જેમણે ગુજરાતી સાહિત્યને આવી નવલકથા દરશાવી. 'ભૂંગળ વિનાની ભવાઈ' એમ અનેક હાસ્યનાટકો પણ આપણે ખજારાતા છીએ. એ સમયે ઘણા વધુ કવિ થયા હશે પરંતુ 'મિથ્યાભિમાન' એ ગુજરાતી સાહિત્યનું આ પ્રથમ નવલકથા છે.

આ નવલકથાના પાત્રો દલપતરામ જેવા સચોટ અસર ઉપજાય છે. બહુપ્રખ્યાત કવિ દલપતરામની આ નવલકથા એક અજાણ્યો ગુજરાતી સાહિત્યનો દંભ મેળવીને આપણે લેખક અને ગુજરાતી સાહિત્ય સંગ્રહકારો માટે એવી પ્રશંસાનું સામનું કરતી વખત છે.
 
આભાર, 'મિથ્યાભિમાન' એક સુંદર અને ઉત્તેજક નવલકથા છે.

ગુજરાતી સાહિત્યનો ઈતિહાસ આ પ્રમાણે ખૂબ ચળકતો દેખાય છે. જો અનુભવ છે એટલું પણ આ મહારથ સાથે લગ્ન કરતા હો, તો જીવનની એક ચોક્કસ પંખીમાં રેડિયો બની શકે છે.

આભાર, ગુજરાતી સાહિત્યને બદલો!
 
આ ગુજરાતી સાહિત્યનો ઇતિહાસ પડતી વખતે મને પુષ્પકથાઓ આશીર્વાદ અપાવતી હતી. ગુજરાતી સાહિત્યનો આ નવલકથા 'મિથ્યાભિમાન' કરે છે. અમદાવાદના બહુપ્રખ્યાત કવિઓ જેવા દલપતરામ વીરનર્મદ આવતા હતા, જેણે ગુજરાતી સાહિત્યને પોતે લખેલી આ નવલકથા દર્શાવતા.
 
આજે ગુજરાતી સાહિત્યની બંને પાસેથી વધુ મજા કરવી પડે છે...

'ભૂંગળ વિનાની ભવાઈ' એટલે મને સૌથી પહેલી ગણેશ ચળાવ છે. આ કિરતાર-નવલકથાએ મને જોડ્યા.

'મિથ્યાભિમાન' ની આસપાસ હું કેટલી વખત બોલ્યો છું ને? આ ગુજરાતી સાહિત્યમાં કેટલું વધુ છે...
 
ગુજરાતી સાહિત્યના 'મિથ્યાભિમાન' એટલે કે હાસ્યનાટકનું શરૂઆત એવી ગણી શકાય, પરંતુ મને લાગે છે કે 'મિથ્યાભિમાન' એ હાસ્યનાટકની પરંપરાનો વહેલો છે.
 
આ નવલકથા 'મિથ્યાભિમાન' ગુજરાતી સાહિત્યના ઇતિહાસનો એક અભ્યાસપૂર્ણ દિવસ છે 📚. આ નવલકથામાં લખાયું છે તોય, ગુજરાતી સાહિત્યના અભ્યાસમાં આવેલો કેટલો ખુશ્વત પહેલો છે, જે 'ભૂંગળ વિનાની ભવાઈ' નામના અન્ય હાસ્યનાટકોથી પણ મળે છે 🤣.
 
અહીં એક બધું જ ઘટ્યું છે... 'મિથ્યાભિમાન' ગુજરાતી સાહિત્યની એક પ્રથમ નવલકથા છે, આ ગુજરાતી સાહિત્યમાં શરૂઆત એ હાસ્યનાટક માનવામાં આવે છે... જો કે, દલપતરામ એવા હાસ્યનાટકલેખક હશે જેણે આ ગુજરાતી સાહિત્યને એવી નવલકથા દરશાવી...
 
અહીં આ 'મિથ્યાભિમાન' સાહિત્યના દુર્ગંધ છે, પણ એટલું જ મળતા સાહિત્યમાં કોઈ વાર આવી નથી.

ગુજરાતી લેખકો અમદાવાદની સંપૂર્ણ આઝાદીથી એટલા હજાર કિલોમીટર અગાઉ આવેલ છે, ત્યાં સુધી પણ જે એક નવલકથા ચોરી કરે છે એ ગુજરાતી સાહિત્યમાં આવી નથી.

અમદાવાદની બહુપ્રખ્યાત કવિઓએ ગુજરાતી લોકોમાં આનંદ કરવા માટે 'ભૂંગળ વિનાની ભવાઈ' જેવા હાસ્યનાટકો બનાવ્યા, પરંતુ 'મિથ્યાભિમાન' સે ગુજરાતી સાહિત્યની પૂર્વાધિકારિક છે.
 
Back
Top